Waterdak, de innovatie tegen wateroverlast

In een tijd waarin hevige regenbuien steeds vaker voorkomen, zoeken steden naar slimme manieren om wateroverlast tegen te gaan. Eén van de meest veelbelovende oplossingen? Het waterdak. Een innovatief daktype dat niet alleen regenwater tijdelijk vasthoudt, maar ook zorgt voor verkoeling, biodiversiteit en een duurzamere leefomgeving. Een waterdak, ook wel een blauw dak genoemd, is speciaal ontworpen om regenwater op te slaan in een tijdelijk buffervat boven op het dak. Deze techniek helpt niet alleen om wateroverlast bij piekbuien te voorkomen, maar zorgt ook voor natuurlijke verkoeling van het gebouw eronder. Combineer je dit met een groendak, dan spreek je van een waterretentiedak of detentiedak: een multifunctioneel dak met tal van voordelen. 

Wil jij concrete oplossingen hoe jij van je tuin een wateropslag maakt?

Claim hier jouw gratis guide over waterbeheer

Water vasthouden op het dak 

Het klimaat verandert. Steeds vaker krijgen we te maken met zware, korte regenbuien. Stedelijke gebieden, waar veel verharding is en weinig groen, zijn extra kwetsbaar voor wateroverlast. Riolen kunnen het water niet altijd aan, met ondergelopen straten en kelders tot gevolg. 

Daarom is het cruciaal om water vast te houden waar het valt – en het dak is daarvoor de ideale plek. In plaats van regenwater direct af te voeren naar het riool, slaan waterdaken het tijdelijk op. Dit zorgt voor ontlasting van het rioleringssysteem en voorkomt directe piekbelasting bij extreme neerslag. 

Maar het gaat verder dan alleen waterbuffering. Doordat het water op het dak blijft liggen, werkt het ook verkoelend op het gebouw, vooral in warme periodes. Dit effect wordt versterkt wanneer je het combineert met een groendak. Het resultaat: minder hittestress én een bijdrage aan stedelijke klimaatadaptatie. 

Waterretentiedak: maak van je dak een waterdak!

Een dak hoeft allang niet meer alleen bescherming te bieden tegen regen en zon. Daken krijgen steeds vaker een extra functie. Denk aan zonnepanelen, daktuinen of groene terrassen. Met een waterretentiedak voeg je daar een cruciale rol aan toe: die van wateropslag en vertraging van afvoer. 

Een retentiedak houdt regenwater tijdelijk vast in een speciaal bufferveld. Via een vertraagde afvoer stroomt het water vervolgens geleidelijk weg, waardoor piekbelasting op het riool wordt voorkomen. Het systeem kan zelfs slim worden aangestuurd via sensoren, zodat het dak bij een voorspelde bui alvast ruimte vrijmaakt. 

En het mooiste? Je kunt een waterretentiedak combineren met een groendak. Zo creëer je een dak dat bijdraagt aan: 

• Biodiversiteit: meer bloemen, bijen en vogels 
• Luchtzuivering: planten filteren fijnstof en CO2 uit de lucht 
• Geluiddemping: minder omgevingsgeluid, prettiger binnenklimaat 
• Duurzaam ruimtegebruik: het dak wordt een volwaardig functioneel oppervlak 

Kortom: maak van je dak een klimaatactieve ruimte.

Hoe werkt waterbuffering op het dak?

De techniek achter een waterdak is verrassend slim. Afhankelijk van het systeem en type gebouw zijn er verschillende oplossingen beschikbaar. Enkele veelgebruikte systemen zijn: 

1. Passieve waterbuffering 

Een eenvoudige variant waarbij het water tijdelijk in kratten of speciale opslaglagen wordt vastgehouden. Dit systeem werkt met een vertraagde afvoer naar het riool. 

2. Actieve waterbuffering 

Slimme systemen met sensoren en kleppen die de weersverwachting volgen. Komt er regen aan? Dan zorgt het systeem dat er ruimte vrijkomt om nieuwe neerslag op te vangen. 

3. Gecombineerde systemen 

Een waterretentiedak in combinatie met een groendak. Hierbij wordt het water niet alleen opgeslagen, maar ook gebruikt om het groendak van vocht te voorzien – wat leidt tot betere plantengroei en extra koeling. 

Elke situatie vraagt om een andere aanpak. Bij bestaande gebouwen spelen draagkracht, afvoercapaciteit en onderhoud een belangrijke rol. Bij nieuwbouw kan vooraf rekening gehouden worden met de specificaties. Daarom is het verstandig om altijd samen te werken met een specialist. 

Waterdaken in de praktijk 

Steeds meer gebouwen kiezen voor een waterdak, omdat deze bijdraagt aan klimaatadaptatie, energiebesparing en duurzaam ruimtegebruik. Onderstaande projectvoorbeelden laten zien hoe theorie wordt omgezet in praktijk: stuk voor stuk inspirerende voorbeelden van slimme waterbuffering in combinatie met groene en energieopwekkende daken.

KBF Warehouse, Amsterdam – multifunctioneel waterdak zonder afschot

Uitdaging: hoge eisen aan duurzaamheid, esthetiek én functionaliteit 

De herontwikkeling van de voormalige Kauwgomballenfabriek tot het creatieve KBF Warehouse stelde hoge eisen aan duurzaamheid, esthetiek én functionaliteit. De grootste technische uitdaging? Het realiseren van een volwaardig waterretentiedak op een volledig vlak dak zonder afschot, terwijl ook moest worden voldaan aan de strenge eisen van de Hemelwaterverordening Amsterdam (minimaal 60 liter/m² waterberging).

Oplossing: innovatief retentiedaksysteem

In samenwerking met Daktec, Sempergreen en Optigrün werd een innovatief retentiedaksysteem geïnstalleerd dat 37.200 liter regenwater op het dak vasthoudt. Dankzij een gecontroleerde afvoercapaciteit van 1 liter per m² per uur en een leeglooptijd van 60 uur wordt piekbelasting op het riool sterk verminderd. De vegetatielaag, bestaande uit Sedummixmatten van Sempergreen is gecombineerd met retentiekratten en geïntegreerde zonnepanelen. Hierdoor ontstaat een multifunctioneel dak met waterbuffering, beplanting én duurzame energieopwekking.

Resultaat: een toekomstbestendig waterdak 

Het resultaat is een toekomstbestendig waterdak dat voldoet aan alle waterbergings- en multifunctionele eisen. Het dak draagt actief bij aan water vasthouden bij hevige regenval, vermindert hittestress en bevordert biodiversiteit. Daarnaast is het toegankelijk voor medewerkers als gebruiksruimte. Dankzij de slimme combinatie van blauw (retentie), groen (vegetatie), geel (zonnepanelen) en rood (gebruik) is het dak genomineerd voor Dak van het Jaar 2024. Het project toont hoe innovatieve waterdaken een sleutelrol spelen in klimaatadaptieve stedelijke herontwikkeling. 

Bron foto's: https://www.sempergreen.com/nl/referenties/kauwgomballenfabriek-amsterdam  

Advies nodig over regelgeving en systeemkeuze? 

Onze groendakspecialisten denken graag met je mee. We kunnen een waterberekening voor jouw project maken en adviseren je over het meest geschikte systeem – volledig afgestemd op jouw locatie.

Hoofdkantoor Vrumona, Bunnik – eerste detentiedak van Nederland

Uitdaging: verhoogde kans op wateroverlast door versteende omgeving

Op het bedrijventerrein van Vrumona in Bunnik was sprake van een toenemende kans op wateroverlast door extreme neerslag en verharding. De projectgroep klimaatadaptatie van Green Business Club Bunnik bracht samen met Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden de kwetsbare plekken in kaart. De conclusie: het dakoppervlak van het Vrumona-pand biedt grote potentie om water te bufferen en zo het rioleringssysteem te ontlasten.

Oplossing: innovatief Detentiedak

Om deze uitdaging aan te pakken, is op het dak van het Vrumona-kantoor een innovatief Detentiedak van bijna 600 m² gerealiseerd. Dit slimme waterretentiedak buffert regenwater op het dak en voert het vertraagd af, zelfs als het systeem volledig verzadigd is. Zo wordt de piekbelasting op het riool tijdens hevige neerslag sterk verminderd. Sempergreen leverde het groendak, dat in samenwerking met Van Doorn Dakspecialist en De Dakdokters werd geïnstalleerd. Binnen twee dagen waren beide dakvlakken voorzien van een klimaatadaptieve oplossing. 

Resultaat: een waterdak dat piekafvoer met 97% verlaagt 

Het waterdak op het gebouw van Vrumona verlaagt de piekafvoer met maar liefst 97%. De piek wordt bovendien met 25 minuten vertraagd, terwijl het dak in totaal 38 uur en 24 minuten nodig heeft om het regenwater gecontroleerd af te voeren. Daarmee voldoet het project aan de eisen van gemeente en waterschappen. Het resultaat is niet alleen een technisch hoogwaardig waterretentiedak, maar ook een inspirerend voorbeeld van hoe bedrijven actief kunnen bijdragen aan water vasthouden, klimaatbestendigheid en een duurzamere leefomgeving. 

Bron foto's: https://www.sempergreen.com/nl/referenties/kantoor-vrumona

Waterdaken: de daken van de toekomst

Steden staan voor enorme uitdagingen: droogte én wateroverlast, hittestress én gebrek aan ruimte. Oplossingen moeten multifunctioneel zijn – en daken bieden daarvoor de perfecte kans. 

Of het nu gaat om alleen een waterdak, of gecombineerd met een groendak of zonnepanelen: de trend is duidelijk. Daken worden actief ingezet voor klimaatadaptatie, energieopwekking en vergroening. 

Met een waterretentiedak geef je jouw gebouw een voorsprong in duurzaamheid én comfort. Je levert een zichtbare bijdrage aan de stad van morgen – én bespaart op energiekosten.